İlk Zamanlar Basketbol
1891'de Dr. Naismith tarafından Massachusettes'de Springfield kolejinde icat edildi.
Kısa sürede bir çok ülkeye yayıldı. Türkiye'de ilk defa 1904 yılında Amerikan Robert
Kolej öğrencileri tarafından oynandı.
İlk kuralların 1892 de yaratıldığı basketbolda başta, oyuncular boyutları belirlenmemiş
bir sahada futbol topunu yukarı-aşağı sürerler, bir şeftali sepeti pota görevini görürdü.
Hamak formundaki fileler ve demir çemberler 1893 de gündeme geldi. Her sayı
olduğunda topun çemberden geri alınması yerine filelerin uçlarının açılmasını
keşfetmek için bir 10 yıl daha geçmesi gerekti. Oyuncuların yönetme yeteneği ve
dikkat ile oynanan bir çocukluk oyununun, bu derece başarılı olabilmesi Naismith’i o
kadar şaşırttı ki bu yeni fikir üzerinde biraz düşünerek basketbolun, bunun da neticesi
olarak basketbol oyununun orjinal 13 kuralını geliştirdi.
1.Top her yöne tek veya çift el ile atılabilir,(pas verilebilir).
2.Topa tek veya çift el ile her yöne doğru vurabilir, ancak topa yumrukla
vurulamaz.
3.Bir oyuncu topla birlikte koşamaz. Oyuncu topu yakaladığı noktadan iyi bir
hızla koşan başka oyuncuya atabilir, (pas verebilir).
4.Top eller ile tutulmalı. Topu tutmak için kollar veya vücut kullanılmamalıdır.
5.Rakibe hiçbir şekilde; omuz atarak, tutarak, iterek, vurarak veya çelme
takarak müdahale edilmemelidir. Herhangi bir kişinin, bu kuralı ilk ihlalinde faul
olmalı; ikinci ihlalinde bu kişi bir sonraki sayıya kadar oyundan diskalifiye
edilmelidir. Eğer yapılan hareketin karşındakini sakatlama amacı taşıdığına dair
kanıt varsa oyundan tümüyle diskalifiye edilmelidir. Yerine de yedek oyuncu
girmesine izin verilmemelidir.
6.Faul, topa yumrukla vurmak ve 3-4-5 numaralı kuralların ihlalidir.
7.Eğer herhangi bir taraf ard arda üç faul yaparsa, bu rakibe bir sayı kazandırır.
(ard arda demekle kastedilen bu süreç içinde rakibin faul yapmamasıdır.)
8.Sayı, top atılarak veya yere çarparak çembere ulaşıp orada kaldığında
geçerlidir. Eğer top kenarlarda takılıp, rakip tarafından müdahale edilerek
çemberden çıkartılırsa bu sayı olarak kabul edilmelidir.
9.Eğer top saha sınırlarının dışına çıkarsa top tekrar sahaya atılmalı (pas
verilmeli) ve topa ilk dokunan oyuncu ile oyuna devam etmelidir. Bir çekişme
sonrasında dışarı çıkan top gözlemci (umpire) tarafından oyuna sokulmalıdır.
Topu dışarıdan oyuna sokuş süresi beş saniyedir. Eğer beş saniyeden daha
fazla sürerse top rakibe geçmelidir. Taraflardan herhangi biri kasti olarak süre
geçiriyorsa faul çalınmalıdır.
10.Gözlemci, oyuncular arasında hakim görevini üstlenmeli, faulleri not etmeli ve
ard arda üç faul olduğunda hakemi (referee) uyarlamalıdır. Kural 5’e göre
oyuncuları diskalifiye etme yetkisine sahip olmalıdır.
11.Hakem, topla ilgili konularda hakim olmalı, topun ne zaman oyunda, ne zaman
dışarıda, ne zaman hangi takımda olduğuna karar vermeli ve oyunla ilgili zamanı
tutmalıdır. Ne zaman sayı olduğuna karar vermeli, sayıların kaydını tutmalı ve
bir hakemin genellikle sahip olduğu tüm diğer sorumlulukları da yerine
getirmelidir.
https://www.tedbursa.k12.tr/fotogaleri/sportif/pdf/basketboluntarihcesi.pdf